Türkiye’de Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Okumak (Halil Bağış)

20 Haziran 2019 17:11

Öğrenci Kürsüsü

Üniversite sınavlarının ardından bu bölümü okumayı düşünen öğrenci arkadaşlarımızdan bölüm hakkında pek çok soru gelmeye başladı. Tahmin edebileceğiniz gibi sorular bölümü bitirdikten sonrası hakkında ve bölümü tanımaya yönelik. Ben de İÜ Astronomi ve Uzay Bilimleri öğrencisi olarak bu arkadaşlara bir fikir olabilmesi umuduyla bildiklerimi ve kendi kişisel görüşümü aktarmayı uygun gördüm.
Bölümün tanımını ya da amacını internetten bulmanız kolay. Bölümü tercih etmeden evvel yüzlerce sayfaya girip çıkmışımdır. Google’a neler arattım neler… Oralarda okuyacağınız, bulacağınız bilgilerden daha farklı olanlardan bahsetmek istiyorum. Öncelikle bölüm 4 yıl. Yakın zamanda İngilizce hazırlık sınıfı açıldı. Hazırlık ile beraber 5 yıl eğitim var. 4 yıllık süreçte fizik ve matematik ile onlar kadar olmasa da bilgisayar dersleri ile baya içli dışlı olacaksınız. Astronomi alan dersleri yıl ilerledikçe çoğalıyor. İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü’nün (Diğer Üniversitedeki astronomi bölümleri ile benzerlik gösterir) yıllara göre ders programı aşağıdaki gibidir:

Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Ders Planı
http://fen.istanbul.edu.tr/ogrenciisleri/?page_id=6684

Zorunlu derslerle beraber ilgi ve yeteneğiniz doğrultusunda seçmeli dersler vardır.

Sizi Neler Bekliyor?
Yazının ilerleyen kısımlarında da bolca bahsedeceğim ‘ilgi’ye sahipseniz sizi güzel şeyler bekliyor diyebilirim. 4 yıl boyunca neler yaşayacağınız tamamen bu bölüme ilginizin olup olmaması ile alakalı. Ama genel manasıyla yukarıda da bahsettiğim gibi Fizik ve Matematik dersleri ile meşgul olacaksınız. İÜ Astronomi için konuşmak gerekirse Türkiye’nin ilk Astronomi bölümü ve ilk gözlemevini de barındırır. Bölümün resmi sitesini kurcalarsanız biraz daha kafanızda bir şeyler şekillenecektir bu anlamda: http://fen.istanbul.edu.tr/astronomi/?page_id=6395

Bölümün fiziki yapısını merak edenler olabilir. Özellikle şehir dışından gelmeyi planlayan arkadalar nasıl bir ortamda eğitim göreceklerine dair resmi sayfalarda pek doyurucu fotoğraf yok. Bu sebeple AAK’nın bölümde yaptığı etkinliklerde çektiği fotoğraflar size yardımcı olabilir. Böylece bölümün 1991 ‘de kurulmuş olan Amatör Astronomlar Kulübü hakkında da bilgi edinmiş olacaksınız. Facebook sayfasındaki yüzlerce fotoğraf için:https://www.facebook.com/amatorastronomlarkulubu?fref=ts

Mezun oldum, Ya sonrası?
Sizi bekleyen pek çok kurum var, işiniz hazır demeyi çok isterdim. Türkiye için konuşuyorsak bu cümleler için çok erken. Ülkemizde maalesef bölüme gerekli değer ve ilgi gösterilmiyor. Benim bu üzücü ifadelerime herkes katılır ve muhtemelen araştırma yapmışsanız ekşi sözlükte bile rastlamanız mümkün bu can sıkıcı cümlelere. Bende herkes gibi sizlere bunları söylüyorum. Fakat kocaman bir ‘ama’ demek de istiyorum farklı olarak. Ama ben astronomi camiasında gerçekten ilgi ve alakalı olan insanlardan henüz tabiri uygunsa açıkta kalanı, başarısız olanını görmedim. Size biraz bu işi severek yapan insanlardan bahsetmek istiyorum. Aslında bana göre de tercih listenize yazma gerekçeniz bu olmalı. Demek istediğim şey şu, sizin için Astronomi nedir? Bir hobi mi? Yoksa bir tutku mu? Eğer hobi ise bölümü okurken teleskoptan daha çok fizik ve matematik ile uğraştığınız dönemler olacak ve sıkılacaksanız muhtemelen. Bu bölüme gelirken yanınıza almanız gereken iki şey olduğuna inanıyorum; fizik ve matematik ilgisi ve astronomi aşkı. İlgi tabi bir alt yapı ve bilgi içermeli. Gittiğimiz etkinlikler de, seminerlerde hayranlıkla izlediğimiz astronomlarda bunu gözlemledim. Ben hayatımla ilgili çok önemli olan bu üniversite tercihleri öncesinde odamın her köşesi uzay temalı posterlerle doluyken, resmen çocukluğumu astronomi ile geçirmişken şunu sormadan edemedim: ‘’ Astronomi benim için şu ana kadar bir hobi ve geçici bir merak mıydı yoksa yaşama gayem mi?’’ Neyse ki ’ yoksa dan sonraki kısım ağır bastı…
Ailelerimiz haklı bir kaygı ile bizleri daha ‘makul’ bölümlere yönlendirecektir. Hatta çevremizden de hoş olmayan tepkiler alacaksanız eğer bölümü okumaya karar verdiyseniz. Biraz daha açık konuşmak gerekirse bizzat bölümü okuyan üst dönem abiler, ablalar sizlere neden bu bölümü okuduğunuzu sorabilir ve şevkinizi kırabilir. Hayatım boyunca bu insanlara sabırla bu bölümü okumanın benim yaşama amacım olduğunu anlatmaya çalıştım. Ailelerde, üst dönemdekilerde kısaca hemen herkes kısmen haklı gerekçelerle bunları dile getirecektir. Ama dedim ya işinizi severek, tutkuyla yaparsanız işler çok değişiyor. Aynı bölümde olup, bir an önce bitse de gitsek havasında olan ve bölümü büyük bit haz ile okuyan insanlar yan yana. Elbette tutkulu insanlar azınlıktadır ve bu her yerde böyledir. Size meslek ve güzel bir gelecek garantisi veremem ama eğer gerçekten bir bilim insanı olmak istiyorsanız, tutkuluysanız ben bu vasıfları taşıyan ve başarılı olmayan biriyle tanışmadım. Bu yazıyla biraz daha ilgi olup olmama ölçütüne dikkat çekmek istedim. Unutulan ama en çok önemli olduğuna inandığım ölçü bu. Ülkemizde pek çok bilim merkezleri açılıyor, birçok gökyüzü gözlem şenlikleri yapılıyor. Artan ve göz ardı edilemeyecek bir ilgi patlaması olduğunu söyleyebilirim. Her yıl saysız etkinlik yapılıyor. Bu etkinliklere baktığınız zaman yine arkasında ilgili olan insanları göreceksiniz. Asla bunlardan geri durmayın. Bu tarz ders dışı aktiviteler sizi çok çok erken teleskopla tanıştıracak, pek çok yeni insan tanıyacaksınız. Bu işin içinde olmak size daha güzel bir gelecek kurma şansını artıracaktır. Gerçekten ilginiz varsa kendinizi bir alanda uzmanlaşmaktan mahrum bırakmazsınız. Son olarak şunu belirtmek isterim yavaşta olsa ülke olarak bu bilime eğilmek zorundayız. Gelişen dünya bunu zorunlu kılıyor. Ülke çapında yetersiz olsa da bir şeyler yapılıyor. Tutkulu insanların emekleri ile bu çalışmalar ciddi boyutlara taşınacaktır bundan eminim. Eğer ilerde bir astronomi öğrencisi olursanız lütfen size ‘’Bu bölümü okuyunca ne oluyorsun’’, ‘’Okuyunca da ne olacak ki?’’ gibi soru ve eleştirilere tutarlı ve soran kişiyi ikna edecek bir cevabınız olsun. Sabırla ne kadar güzel ve ne kadar anlamlı bir iş yapığınızı anlatın.
Evet, benim kişisel fikrim bu şekilde. Unutmayınız herkes sizlere kendi penceresinden bakarak açıklamalar yapacaktır, bilgi verecektir. Tıpkı bu yazıda olduğu gibi. Sizler yine pek çok ölçütü göz önüne alarak ve gerçekten ne isteyip istemediğinize dair soruları kendinize yönelterek tercihleriniz yapınız. Ben burada bahsetme imkanı bulmadığım her hangi bir konuda sorularınızı da yanıtlamaktan mutluluk duyarım. Kişisel mail adresim astronom.hb@gmail .com ‘a mesaj atabilirsiniz, elimden geldiğince düşüncelerimi paylaşabilirim.
En iyi dileklerimle…

Halil Bağış – İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri

ETİKETLER