• 20.yy başlarına kadar yaklaşık 400 yıl boyunca Osmanlı hakimiyetinde kalan Ortadoğu’nun kaderi II.Dünya Savaşı’nda Osmanlı devletinin itilaf bloğuna yenilmesiyle değişmiştir. Bu sürecin ardından Ortadoğu bölgesinde bulunan devletlerin birçoğu II.Dünya Savaşı’na kadar geçen süre boyunca İngiltere ve Fransa devletlerinin kolonisi durumuna gelmişlerdir. II.Dünya Savaşı’nın ardından koloni devlet anlayışının da son bulmasıyla Ortadoğu coğrafyasında bulunan ülkeler çeşitli süreçlerde bağımsızlıklarını kazanmışlardır. Aynı zamanda, II.Dünya Savaşı sonrasında Ortadoğu’da yeni devletler kurulmuştur. Bunlardan biri de İsrail devletidir.
• Museviler tarihsel süreçlerde çeşitli acılarla karşı karşıya kalmışlardır ve devletsiz bir diyaspora topluluğu olarak dünyanın değişik yerlerinde yaşayagelmişlerdir. 19.yy’da dünya üzerindeki diğer birçok topluluk gibi Museviler de milliyetçilikten etkilenmişlerdir. Eski ahit arka planından kaynaklı vadedilmiş topraklar yeni İsrail milliyetçiliği için bir vatan olma ihtimali göstermiştir. Theodor Herzl gibi bazı Yahudi önderler aracılığıyla geliştirilen “Yahudi milliyetçiliği” yani siyonizm vasıtasıyla 1890 yılından itibaren Filistin’e göç etmeye başlayan hatta oradan toprak satın alan yahudilerin amacı Filistin’de araplara karşı bir nüfus üstünlüğü sağlamaktır. Çünkü nüfus çoğunluğu bir toprağın vatan haline getirilebilmesi için önemli bir kriterdir. 1930’lu yıllara gelindiğinde ise Nazi despotizmasının artmasıyla ayrıca anti-semitizm anlayışının olgunlaşmasıyla Yahudiler soykırım olgusu ile yüzleşmişlerdir. Bu olayın ardından ABD’nin de etkisiyle Birleşmiş Milletler Filistin’de hem bir Yahudi devleti hem de bir Arap devletinin kurulması kararını vermiştir.1948 yılına gelindiğinde ise İngilizlerin bölgeden çekilmesiyle İsrail devletinin kurulduğu ilan edilmiştir.
• Yahudi devleti olarak nitelendirilen İsrail’in kurulmasıyla Ortadoğu’da çeşitli savaşlar yaşanmıştır. Yaşanan bu savaşların neticesinde İsrail sahip olduğu gelişmiş askeri teknolojisinin varlığıyla zapt ettiği alanları genişletmiştir. Günümüzde halen yaşanan bu soruna kalıcı bir çözüm getirilememiştir.
Elif ÇAKIR / İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (Uluslararası İlişkiler)
İsrail Devleti’nin Kuruluş Süreci ve Komşularıyla İlişkileri (Elif Çakır)
Yorum Yaz